G Ü N C E L
YARIK DAMAK ve DUDAK
Yarık damak ve dudak, baş ve boyunun en sık görülen konjenital anomalisidir.
Yarık damak ve dudak, baş ve boyunun en sık görülen konjenital anomalisidir. Yaklaşık 700 doğumda bir görülür. Sendromlu yarıkların nedenleri tek gen transmisyonu, kromozomal aberasyon, teratojenik faktörler veya çevresel faktörler olabilir. Gebeliğin ilk aylarında annenin kızamık, suçiçeği gibi viral hastalık geçirmesi, tranklizan, hipnotik ya da sedatif ilaçlar kullanılması, diyabetinin olması etyolojide rol oynayabilir.
Yarığı olan infantlarda, öncelik, yeterli besleme ve gıdayı sağlamaktır. Bilateral veya unilateral dudak yarığı olan infantlar meme veya biberon ile genellikle rahat beslenirler. Bilateral yarık dudak, damağı olan inflantların, nasal regürgitasyonlarını azaltmak açısından, başı yukarı pozisyonda tutarak beslemek gerekir.
Cerrahi tedavi zamanının tartışmalı olmasına rağmen, yeterli bir velofaringeal sfinkter oluşturmak için, hayatın ilk 3 ayında yarık dudağı, 12. ayında ise yarık damağı onarmak gerekir. Cerrahi tedavi şeklini anatomik defekt belirler ve cerrahi tamiri planlamak için sınıflama şeması kullanılabilir.
1. yarık dudak, tek veya çift taraflı
2. yarık damak tek taraflı veya çift taraflı yarık dudak ile beraber
3.izole yarık damak.
Unilateral yarık damak:
Tam defektte burun tabanı, oral kavite ile ilişkidedir ve alveolar defekt gelişen diş yapısı arasında geçer. Millard rotasyonu kaydırılması ile yapılır.
Bilateral yarık dudak:
Burun tabanı bilateral olarak oluşmaz ve nasal ve oral kaviteler birbirleriyle birleşiktir. Bilateral dudak adhezyonu, endikasyon varlığında, hasta 2 – 4 haftalık olduğunda uygulanır, kalıcı tamir ise hasta 4 – 6 aylık iken yapılır. Kalıcı dudak tamirinden önce, altındaki maksiller bölümleri düzenlemek için dudak adhezyonuna gerek duyulmaz ise, 3 aylık iken bilateral dudak tamiri uygulanabilir.
Yarık damak:
Buradaki ana defekt, burun tabanının, yarık dudak ile birlikte veya tek başına, tam veya tam olmayan şeklinde eksikliğidir. Onarımın zamanı tartışmalı olmasına rağmen, hasta 12 – 18 aylık olduğunda uygulanır.
Tedavi gerektiren yarık damak ve dudakta sekonder problemler ortaya çıkabilir. Nazal havayolu bozukluğunun düzeltilmesi, velofaringeal yetmezlik ve effüzyonlu rekürren akut otitis media bu patolojilerin başlıcalarıdır.
Yarık damak ve dudak, baş ve boyunun en sık görülen konjenital anomalisidir. Yaklaşık 700 doğumda bir görülür. Sendromlu yarıkların nedenleri tek gen transmisyonu, kromozomal aberasyon, teratojenik faktörler veya çevresel faktörler olabilir. Gebeliğin ilk aylarında annenin kızamık, suçiçeği gibi viral hastalık geçirmesi, tranklizan, hipnotik ya da sedatif ilaçlar kullanılması, diyabetinin olması etyolojide rol oynayabilir.
Yarığı olan infantlarda, öncelik, yeterli besleme ve gıdayı sağlamaktır. Bilateral veya unilateral dudak yarığı olan infantlar meme veya biberon ile genellikle rahat beslenirler. Bilateral yarık dudak, damağı olan inflantların, nasal regürgitasyonlarını azaltmak açısından, başı yukarı pozisyonda tutarak beslemek gerekir.
Cerrahi tedavi zamanının tartışmalı olmasına rağmen, yeterli bir velofaringeal sfinkter oluşturmak için, hayatın ilk 3 ayında yarık dudağı, 12. ayında ise yarık damağı onarmak gerekir. Cerrahi tedavi şeklini anatomik defekt belirler ve cerrahi tamiri planlamak için sınıflama şeması kullanılabilir.
1. yarık dudak, tek veya çift taraflı
2. yarık damak tek taraflı veya çift taraflı yarık dudak ile beraber
3.izole yarık damak.
Unilateral yarık damak:
Tam defektte burun tabanı, oral kavite ile ilişkidedir ve alveolar defekt gelişen diş yapısı arasında geçer. Millard rotasyonu kaydırılması ile yapılır.
Bilateral yarık dudak:
Burun tabanı bilateral olarak oluşmaz ve nasal ve oral kaviteler birbirleriyle birleşiktir. Bilateral dudak adhezyonu, endikasyon varlığında, hasta 2 – 4 haftalık olduğunda uygulanır, kalıcı tamir ise hasta 4 – 6 aylık iken yapılır. Kalıcı dudak tamirinden önce, altındaki maksiller bölümleri düzenlemek için dudak adhezyonuna gerek duyulmaz ise, 3 aylık iken bilateral dudak tamiri uygulanabilir.
Yarık damak:
Buradaki ana defekt, burun tabanının, yarık dudak ile birlikte veya tek başına, tam veya tam olmayan şeklinde eksikliğidir. Onarımın zamanı tartışmalı olmasına rağmen, hasta 12 – 18 aylık olduğunda uygulanır.
Tedavi gerektiren yarık damak ve dudakta sekonder problemler ortaya çıkabilir. Nazal havayolu bozukluğunun düzeltilmesi, velofaringeal yetmezlik ve effüzyonlu rekürren akut otitis media bu patolojilerin başlıcalarıdır.